برج های دوگانه خرقان
خرقان در منطقه‌اي كوهستاني در جنوب غربي قزوين، قرار دارد .برج‌هاي آرامگاهي خرقان در 1 كيلومتري حصار ارضي، از توابع خرقان غربي و در ۳۲ كيلومتري جاده قزوين - همدان قرار دارند.
عکس های بیشتر
برج‌هاي دوگانه خرقان
خرقان در منطقه‌اي كوهستاني در جنوب غربي قزوين، قرار دارد .برج‌هاي آرامگاهي خرقان در 1 كيلومتري حصار ارضي، از توابع خرقان غربي و در ۳۲ كيلومتري جاده قزوين - همدان قرار دارند.در اين منطقه دو آرامگاه از دوره سلجوقي بر جاي مانده است. برج اول 8 ضلعي است و بر هر ضلع آن؛ طرح‌هاي متنوع آجري منقوش شده است.اين برج داراي گنبدي دوپوش است كه دو پلكان مارپيچ به آن منتهي مي‌شود.ارتفاع اين آرامگاه در حدود 15 متر و قطر بناي آن حدود 11 متر است. بر اساس متن كوفي موجود در اين بنا، اين برج در سال 460 ه قمري ساخته شده است.برج دوم؛ با فاصله حدود 30 متر از برج اول، از نظر شكل و ابعاد ، تقريبا ً هم اندازه برج اول است.اين بنا داراي گنبد دو پوش و يك پلكان منتهي به فضاي بين اين دو پوشش است. كتيبه اين برج، تاريخ 486 قمري را نشان مي‌دهد.
برج‌هاي آرامگاهي خرقان با بيش از 50 طرح آجري، جزء شاهكارهاي آجركاري معماري ايران به شمار مي‌آيند.اين برج‌ها در محوطه وسيعي به فاصله كمي از يكديگر قرار گرفته‌اند و از بسياري جهات به هم شبيه‌اند اما برج شرقي، قديمي‌تر از برج غربي است.برج شرقی آن به ارتفاع تقریبی 15 متر و قطر 11 متر با طرحی هشت ضلعی و ستون های مدور در هر گوشه بر پایه ای از سنگ بنا شده است.ضخامت دیواره های برج به 60 سانتی متر می رسد كه بر روی آجرهای ساده زیرین، پوشش تزئینی از آجر با ضخامت 21 سانتی متر به كار رفته است.دو پلكان مارپیچ كه در ستون های مدور واقع درگوشه ها تعبیه شده با 22 پله به غلام گردشی ما بین دو پوش گنبد می پیوندد.ساقه گنبد نواری پهن از نقوش تزئین آجری با طرح های مختلف هندسی و در بالای هر ضلع آیه ای از سوره 59 قرآن كریم را در خود پذیرفته است.
در هر یك از اضلاع هشت گانه برج، دو ستونچه مدور تزئینی چسبیده به ستون های مدور بزرگ هشت گوشه است كه از پایین تا نیمی از ارتفاع اضلاع هشتگانه امتداد یافته و سپس قوس تیزه داری بر روی آنها برپا شده است.قاب سازی های تزئین داخل طاق نماهای اضلاع هشت گانه، هر یك دارای طرح و نقش خاصی هستند كه هیچ كدام با دیگری یكسان نیست.ضلع سردر ورودی برج، تزئین بیشتری از جمله دو خط كتیبه در بر دارد.داخل بقعه نیز به صورت هشت ضلعی است كه در وسط هر ضلع آن طاق نمایی با قوس تیزه دار بر پا گشته و دور تا دور كف بقعه بقایای سكویی به ارتفاع سی سانتیمتر دیده می شود. بر روی دیوار و قسمت كار بندی و زیر گنبد داخلی اثر ارزنده ای از دیوار نگاره های دوره سلجوقی مانند طاووس، ستاره های شش پر و هشت پر، گل و بوته، پرنده و درخت انار به شیوه استلیزه وجود دارد كه در نوع خود كم سابقه و حائز اهمیت بسیار است.این برج در سال 460 هجری قمری ساخته شده و نخستین بنا با گنبد دو پوش غیر مخروطی در معماری اسلامی است.بنای برج غربی كه در سال 486 هجری قمری به پایان رسیده از نظر طرح و نقشه همانند برج قدیمی تر است.با این تفاوت كه یك پلكان مارپیچ دارد و ضمن رعایت ابعاد برج قبلی حدود 55 سانتی متر از ارتفاع بیشتری برخوردار است و كشیده تر نیز به نظر می رسد.تركیب و تنظیم طرح های مختلف در این دو بنا كه به 30 نقش بالغ می شود و اوج هنر آجركاری به شمار می آید، همانند هنری كه در طرح ریزی متناسب هیات كلی بنا به كار رفته قابل ستایش است.سقف این دو برج در زلزله ویرانگر اول تیر ماه 81 آوج فروریخته و شكاف های جبران ناپذیری را در بدنه و دیوارهای خود بر داشته است كه البته توجه بیشتری از سوی مسوولان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان می طلبد.بخش آبگرم از توابع شهرستان بویین زهرا در جنوب غربی استان قزوین قرار دارد.
برج‌های دوگانه خرقان، دو برج آجری دورهٔ سلجوقی هستند که با فاصلهٔ ۲۹ متری از یکدیگر و در فاصلهٔ یک کیلومتری روستای حصار از توابع دهستان خرقان غربی در شهرستان آوج استان قزوین قرار دارند. این بنا در ۲۳ خرداد ۱۳۵۶ به شماره ۱۳۹۵ در آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.تاریخچهٔ ساخت برج‌های دوگانه خرقان، به قرن پنجم هجری قمری بازمی‌گردد. این برج‌ها، به دستور دو برادر به نام‌های ابوبکر و ابونصر، ساخته شده‌اند.برج‌های دوگانه خرقان، هر دو دارای پلان هشت ضلعی هستند. برج قدیمی‌تر، که در سمت غربی قرار دارد، دارای گنبد دوپوش است. برج جدیدتر، که در سمت شرقی قرار دارد، دارای گنبدی ساده است.برج قدیمی‌تر، دارای تزئینات آجرکاری زیبا و منحصربه‌فردی است. در این برج، نقش‌هایی از طاووس، ستاره، و درخت انار دیده می‌شود.برج قدیمی، که در سمت غربی قرار دارد، قدیمی‌تر از برج جدید است. این برج، در سال ۴۶۰ هجری قمری ساخته شده است.ارتفاع این برج، ۱۵ متر است. قطر این برج، در پایه، حدود ۱۱ متر است.در داخل این برج، یک اتاق هشت ضلعی وجود دارد. در مرکز این اتاق، یک گنبد دوپوش قرار دارد.برج جدید، که در سمت شرقی قرار دارد، در سال ۴۸۶ هجری قمری ساخته شده است.ارتفاع این برج، ۱۴ متر است. قطر این برج، در پایه، حدود ۱۲ متر است.در داخل این برج، یک اتاق هشت ضلعی وجود دارد. در مرکز این اتاق، یک گنبد ساده قرار دارد.برج‌های دوگانه خرقان، یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی شهرستان بوئین زهرا است. این برج‌ها، نمونه‌ای منحصربه‌فرد از معماری دورهٔ سلجوقی هستند.این برج‌ها، نشان‌دهندهٔ هنر و فرهنگ مردم ایران در قرون پنجم و ششم هجری قمری هستند.
تاریخچه برج های دوگانه خرقان بویین زهرا
تاریخچهٔ ساخت برج‌های دوگانه خرقان، به قرن پنجم هجری قمری بازمی‌گردد. این برج‌ها، به دستور دو برادر به نام‌های ابوبکر و ابونصر، ساخته شده‌اند.بر اساس کتیبه‌ای که بر روی برج قدیمی‌تر قرار دارد، این برج در سال ۴۶۰ هجری قمری ساخته شده است. کتیبهٔ این برج، به خط کوفی و به زبان عربی نوشته شده است. در این کتیبه، نام سازندهٔ برج، ابوبکر، فرزند سعد، ذکر شده است.بر اساس کتیبه‌ای که بر روی برج جدیدتر قرار دارد، این برج در سال ۴۸۶ هجری قمری ساخته شده است. کتیبهٔ این برج، نیز به خط کوفی و به زبان عربی نوشته شده است. در این کتیبه، نام سازندهٔ برج، ابونصر، فرزند ایلتای تیتکین، ذکر شده است.بنابراین، ساخت برج‌های دوگانه خرقان، در فاصلهٔ ۲۶ سال از یکدیگر، به دو برادر به نام‌های ابوبکر و ابونصر، نسبت داده می‌شود.
علت ساخت برج‌های دوگانه خرقان
علت ساخت برج‌های دوگانه خرقان، مشخص نیست. برخی از کارشناسان، معتقدند که این برج‌ها، به عنوان آرامگاه دو برادر ساخته شده‌اند. برخی دیگر از کارشناسان، معتقدند که این برج‌ها، به عنوان برج دیده‌بانی یا برج نگهبانی ساخته شده‌اند.
اهمیت برج‌های دوگانه خرقان
برج‌های دوگانه خرقان، یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی شهرستان بوئین زهرا است. این برج‌ها، نمونه‌ای منحصربه‌فرد از معماری دورهٔ سلجوقی هستند.این برج‌ها، نشان‌دهندهٔ هنر و فرهنگ مردم ایران در قرون پنجم و ششم هجری قمری هستند.
معمار یبرج های دوگانه خرقان بویین زهرا
معمار برج‌های دوگانه خرقان، مشخص نیست. برخی از کارشناسان، معتقدند که این برج‌ها، توسط یک معمار محلی ساخته شده‌اند. برخی دیگر از کارشناسان، معتقدند که این برج‌ها، توسط معماران حرفه‌ای از سایر نقاط ایران ساخته شده‌اند.بر اساس کتیبه‌ای که بر روی برج قدیمی‌تر قرار دارد، نام سازندهٔ این برج، ابوبکر، فرزند سعد، ذکر شده است. اما، این کتیبه، هیچ اطلاعاتی در مورد تخصص یا مهارت‌های معمار این برج ارائه نمی‌دهد.بر اساس کتیبه‌ای که بر روی برج جدیدتر قرار دارد، نام سازندهٔ این برج، ابونصر، فرزند ایلتای تیتکین، ذکر شده است. اما، این کتیبه، نیز هیچ اطلاعاتی در مورد تخصص یا مهارت‌های معمار این برج ارائه نمی‌دهد.بنابراین، معمار برج‌های دوگانه خرقان، همچنان یک راز باقی مانده است.
سبک معماری برج‌های دوگانه خرقان
برج‌های دوگانه خرقان، نمونه‌ای منحصربه‌فرد از معماری دورهٔ سلجوقی هستند. این برج‌ها، دارای پلان هشت ضلعی هستند. برج قدیمی‌تر، دارای گنبد دوپوش است. برج جدیدتر، دارای گنبدی ساده است.برج‌های دوگانه خرقان، از نظر تزئینات، بسیار زیبا و منحصربه‌فرد هستند. در این برج‌ها، نقش‌هایی از طاووس، ستاره، و درخت انار دیده می‌شود.تزئینات آجرکاری برج‌های دوگانه خرقان، نشان‌دهندهٔ پیشرفت هنر و معماری در دورهٔ سلجوقی است. این تزئینات، از نظر طراحی و اجرای فنی، بسیار زیبا و چشم‌نواز هستند.